بیان ژن کدکنندة ویتلوژنین در کبد قزل آلای رنگین کمان (oncorhynchus mykiss)تحت تأثیر پساب کارخانه های کاغذ ایران

در ایران سالانه حجم زیادی از پساب کارخانه های کاغذسازی وارد محیط می شود. عمده ترین پساب های این کارخانه ها مقدار زیادی الکل و اسید چرب و اسید رزین دارند. این مواد شبه استروژنیک ارزیابی می شوند و باعث عقیمی، تغییر جنسیت، زرده سازی قبل از موعد تکثیر، و اختلال در چرخة هورمون های ماهیان می شوند که محرک تولید ویتلوژنین اند. اخیراً ویتلوژنین بیومارکری کارامد برای تشخیص استروژنیکی این پساب ها به حساب می آید. بنابراین در این مطالعه در شرایط آزمایشگاهی تأثیر پساب کارخانة کاغذسازی در بیان ژن ویتلوژنین کبد قزل آلای رنگین کمان بررسی شد. پس از تعیین lc50، دوزهای مورد استفادة آزمایشppm 200 و500 (1/0 و 25/0 lc50) از پساب کارخانة کاغذسازی مازندران و پارس اهواز برای تیمار در روزهای 0 و 6 و 14 به دست آمد. برای ارزیابی بیان ژن ویتلوژنین، از ماهیان شاهد و در معرض پساب، نمونه گیری کبد در روزهای 0 و 6 و 14 به عمل آمد. استخراج rna برای ارزیابی کیفیت و کمیت rna روی ژل آگاروز 1% و نانودراپ 1000 از بافت کبد صورت گرفت. بعد از سنتز cdna، نمونه ها برای ارزیابی میزان بیان ژن با دستگاه real time pcr به روش سایبرگرین تجزیه و تحلیل شدند. نتایج این آزمایش نشان داد که افزایش بیان ژن ویتلوژنین در دوز بالای پسابppm 500 (lc5025/0)، در روزهای 6 و 14 در مقایسه با گروه شاهد معنی دار بود (p< 0.05). در حالی که در غلظتppm  200 (lc501/0) در روز 6 اختلاف معنی دار بیان ژن ویتلوژنین در مقایسه با گروه شاهد مشاهده نشد و فقط پس از 14 روز افزایش معنی دار مشاهده شد (p< 0.05). به همین علت می تواند حاکی از آن باشد که بیان ژن ویتلوژنین بیومارکری کارامد برای پساب های استروژنیک کارخانه های کاغذسازی ارزیابی شود.